Şarkı enstrümantal olmayacaksa, vokal en önemli öğelerden biri. Hatta Türkiye için vokalden daha önemlisi yok. Ben kendim sözlere pek önem vermem, sadece müzikal uyuma bakarım ama genel dinleyici kitlesini baz alırsak vokalden öte köy yok. Bir mix içerisinde vokali en iyi şekilde sunmak için uygun bir mikrofon, EQ ve compressor ayarları gerekli. Bu ayarlar aslında her şarkı için farklı olsa da ne yapacağınızı bilmediğiniz zamanlarda genel olarak size bir fikir verebilir. Kısaca ve temel olarak bu teknikleri yazacağım.
- Mikrofon
Profesyonel anlamda doğru bir vokal kaydı almak için bir condenser mikrofon ve iyi bir pop filter şarttır. Condenser mikrofonlar, dinamik olanlara nazaran vokal rezonansını (tınlamasını) ve frekanslarını daha iyi yakalar. Ayrıca kayda başlamadan önce mikrofon ayarlarına girip cardioid kısım high pass filtresini açarak oluşabilecek low end gürültülerinden kurtulmak da unutulmamalıdır.
- Vokal EQ Teknikleri
Eğer doğru mikrofon ve kayıt teknikleri uygulanmışsa, ekolayzır için ihtiyaç minimuma düşebilecektir. Yine de siz vokallerinize biraz daha berraklık katmak isterseniz; 5khz ile 7khz arasına 1-3 desibel kadar artırmayı deneyebilirsiniz. Eğer daha neşeli, hayali bir etki isterseniz de 10khz-12khz arasını yine 1-3 dB kadar yükseltebilirsiniz. Ek olarak 100hz ve altı tamamen kapatılmış veya high pass uygulanmış olmalı ki sonraki mixing için orada kendimize boşluk bırakalım.
- Vokal Compression Teknikleri
Compression ile ses düzeyindeki tutarsızlıkları giderirken, vokal perfonmansının doğasında olan dinamikleri yok etmemeyi hedefliyoruz. İşin püf noktası, compressor ayarlarınızda ratio’yu 5:1 ile 8:1 arası bir yerlere getirmek, yarı hızlı atak ve ortalama bir release süresi seçmek. En önemli nokta ise threshold (eşik). Threshold seviyenizi, vokal kaydındaki en yüksek volume peak’leri (tepeleri) için gain reduction nerede meydana geliyorsa orada bırakın. Bu sayede doğal vokal dinamikleri korunurken, düzey uyumsuzlukları da giderilebilinecektir.